بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت عنوان مقاله نگاشته شده توسط دو تن از مهندسین محترم در مجله شهریور و مهر 1392 سازمان نظام مهندسی، به چاپ رسیده که در مورد آن مطالب زیر جهت شفاف سازی نگاشته شده.باشد که با نگاهی علمی و بی طرفانه و مستقل به موضوع پرداخته شود.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
در مورد بررسی اهم ضوابط در مدارک فنی عضو کششی تیرچه:
همانطوریکه در مقاله عنوان شده، به استناد استاندار 12977 به استفاده از میلگرد برای تقویت بال تحتانی و ایراد گرفته شده: ” مخصوصاً به علت تفاوت در نقطه جاری شدن دو نوع فولاد.” به نظر می رسد همانطور که در منحنی تنش – تغییر شکل مشخص است در این دامنه جاری شدن فولاد St37 بعلت یکسان بودن ضریب الاستیسیته، تغییرشکل یکسان، تنش یکسانی را در هر دو نوع فولاد پدید آورده و هیچگونه مشکلی پیش نمی آید. حتی در بالای تنش جاری شدن St37 نیزاستفاده از فولاد اعلاتر به ضعیفتر شدن مقطع کششی منتهی نمی شود که جای بحث آن در این مختصر نمی گنجد.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
بهر حال تمامی محاسبات صورت گرفته در مورد تیرچه کُرمیت،پائین تر از تنش جاری شدن St37 و با ضریب اطمینان های موجود صورت می گیرد و فولادهای مصرفی در انواع میلگرد، پائین تر از St37 نمی باشد. جوش پذیری فولاد های مصرفی در این مورد ملاک بوده که استاندار 12977 به صورت کافی به آن اشاره دارد و استاندارد12977 در مورد استفاده از میلگرد برای تقویت به نظر صحیح می رسد.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
2. در مورد عرض پاشته تیرچه:
همانطور که در مقاله عنوان شده: ” در استاندار12977 عرض پاشنه تیرچه برای استفاده از بلوک پلی استایرن، 12 سانتی متر عنوان گردیده حداقل…. برابر 14 سانتی متر در نظر گرفته شود. “
عرض بال تحتانی در جلسات کمیسیون استاندارد12977 مدتها مورد بحث بوده و حتی بحث آن به کمیته ملی نیز امتداد یافت.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
همانطوریکه در استاندارد 1-2909 بند 5-1 آمده است، ” فاصله افقی دو بلوک مجاور از یکدیگر نباید از 5/6 سانتیمتر کمتر باشد ” که منظور عرض بتن خور است. با توجه به آنچه در نشریه 543 سازمان مدیریت آمده عرض نشیمن بلوک پلی استایرن به 2+ 5/17 میلیمتر مقید گردیده و طبق استاندار 11108 این مقدار2+27 میلیمتر قید شده. با توجه به جمع اعداد فوق اگر انتخاب طبق استاندارد 1-2909 و نشریه 543 صورد گیرد، حداقل عرض بال تحتانی به 10 سانتی متر و اگر انتخاب طبق استاندارد1-2902 و 11108 باشد حداقل عرض بال تحتانی به 12 سانتی متر می رسد، که در استاندار 12977 مقدار اخیرالذکر با توجه به نظر اکثریت اعضاء کمیته تدوین استاندار انتخاب گردید.
با توجه به نکات اجرایی به نظر می رسد که حتی اگر عرض ورق بال تحتانی بزرگتر از 14 سانتی متر، که نظر نگارندگان مقاله است باشد، دلیلی وجود ندارد که باز هم بعلت عدم کنترل و نظارت بر کار حداقل عرض 5/6 سانتی متر بتن خور تیرچه تامین گردد.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
3. در مورد میلگرد ممان منفی در تکیه گاه:
در استاندارد12977 بند 5-1-10 (یادآوری 3 ) قید گردیده که ” در صورت طراحی تیرچه ها به صورت تکیه گاه ساده به میلگرد منفی نیازی نیست. “
این موضوع نیز با توجه به آنکه تنها مستند استفاده از آرماتور منفی، نشریه 82 و 94 بوده و تیرچه شمع دار هستند و بعد از برداشتن شمع ممکن است دچار افتادگی و ترک قابل ملاحظه در تکیه گاه گردند، منظور شده است و در مورد این تیرچه کُرمیت بعلت عدم استفاده از شمع اعمال نگریده است.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
4. در مورد میلگرد حرارتی:
براساس مبحث نهم مقررات ملی (بند 9-11-6-3 ب)، استاندار 2800 (انسجام سقف ها) و آبا(بند 10-7-5-2 ب) آئین نامه ACI -318_14 اگر سیستم سقف از شرائطی که در آنها ذکرگردیده( مانند فاصله تیرچه از هم و …) استفاده از آرماتور حرارتی، به موازات تیرچه ها الزامی نیست. که این موضوع به قرار گرفتن بال فوقانی در دال بتنی و یا خارج آن مربوط نمی باشد و امری کلی است. اصرار به استفاده از آرماتور حرارتی به موازات تیرچه ها، چه در سقف تیرچه بتنی و یا کُرمیت، برخلاف مدارک موجود، بنظر می رسد که دفن سرمایه های ملی است.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
5. در مورد عضو فوقانی تیرچه
استفاده از نبشی نورد سرد آنطوریکه در مقاله عنوان شده: ” در چنین مواردی با توجه به ضخامت کم ورق، بر اثر تنش های حرارتی ناشی از جوشکاری، اعوجاج و خمیدگی زیادی در کل تیرچه به وجود می آید.”
در آئین نامه رایج مانند مقررات ملی ایران و آئین نامه جوشکاری نشریه 228 سازمان مدیریت و AISC و AISI بدین صراحت و قاطعیت نکته ای ذکر نگردیده و در تیرچه های ساخته شده ای که طی نزیک به 40 سال دیده ایم، چنین نکته ای وجود نداشته و طبیعی است که در اثر ساخت غلط ممکنست اشکالاتی پیش آید و این یک قانون کلی نیست.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
6. در مورد دهانه تحت پوشش سقف محدود به 7 یا 5/7 متر:
نکته یاد شده در بند 2-3-1 نشریه 543 در مورد تیرچه های با پاشنه بتنی است و در مورد تیرچه های فولادی(کُرمیت) اشاره به محدودیت طول دهانه ندارد. این بدان علت است که مقدار فولاد قابل استفاده در پاشنه بتنی به عرض 12 سانتی متر تیرچه محدود می باشد. ولی در تیرچه های فولادی با تغییر در عرض و ضخامت ورق و رعایت ارتفاع لازم تیرچه و ضخامت سقف مندرج در استاندار12977، این محدودیت حذف گردیده است.
این نکته قابل اشاره است که با بالا رفتن دهانه، با تغییر در ارتفاع مقطع و مشخصات آن می توان هر دهانه ای را پوشش داد و به همان نقطه نظر تیرچه های با جان باز مورد مصرف در کشور های دیگر رسیده است.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
7.در مورد ترک زیر سقف
ترک، به علت نشست تیر یا تیرچه اتفاق می افتد و به نظر نمی رسد استفاده از دو مصالح ناهمگن دلیل به وجود آمدن چنین ترکی باشد. در طول دوره کاری ما نیز موارد معدودی گزارش ترک برخورد کرده ام، که در فاصله بین بلوک بوده است. اگر ترک در اثر استفاده از دو مصالح در کنار هم باشد قاعده کلی است و باید در تمامی موارد مشاهده شود.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
در خاتمه ضمن عرض تشکر از عزیزانی که مقاله را تهیه و تدارک دیده بودند، به دو نکته خلاصه پرداخته می شود.
نقد بسیار خوب است، اما اظهار نظر های قاطعانه در رد کردن یک آئین نامه و یا استاندارد و یا بخش هایی از آن، که معمولاً توسط اساتید محترم تهیه و تدوین می گردد، به نظر می رسد بهتر است به احترام نام اساتید محترم هم که شده، با جملاتی مانند: ” بهتر است اینگونه باشد” یا “به نظر می رسد آنگونه باشد” نگاشته شود، که خواننده را در مورد اصیل بودن آئین نامه یا استاندارد نگاشته شده به شک نیاندازد. همانگونه که اگر احتمالاًدر مقاله اشتباهی وجود داشته باشد، احتمالاً باعث سوء استفاده عده ای جهت بهره برداری تبلیغاتی و نیز لطمه به حیثیت عده ای یا منافع صنفی می گردد.
انتظار از دوستان و همکاران عزیز می رود که در نقد خود کمی جانب مساوات را رعایت کنند. آیا تیرچه کُرمیت واقعاً هیچ حسنی ندارد و تمامی ان عیب است؟ حتی تا آنجا که این عیب از نام آن شروع و تا آئین نامه و استاندارد آن نیز چنین کشیده شود. استاندارد نوشته شده، نام اساتیدی را به دنبال خود دارد که شروع آن آمده و اساتید ارزشمند این مملکت هستند. تاریخچه این تیرچه از مرکزتحقیقات ساختمان و نام آقای مهندس حامی، مهندس تهرانی، مهندی یزدی و دیگران شروع شده.
ثبت اختراع آن با تائید کمیته ای در همین مرکز در سال 1361 صورت گرفته است. در این تاریخچه به نام مهندس مگردچیان، دکتر پهلوان،دکتر فخر یاسری، دکتر قالیبافیان و…. بر می خوریم. چرا مثل همیشه آنچه خود داریم و متعلق به خود ماست، موی در ماست است و آنچه وارداتی است، گل است و سنبل.
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
خوانندگان مقاله که بارها در مورد این مقاله به این شرکت تلفن کرده اند در مورد سوال واقع شده ایم تیرچه کُرمیت را تیرچه ای با نام جعلی، محاسبات نادرست و بدون پشتوانه، کج و کوله با استاندارد ملی پر از غلط می یابند. اینگونه میدان رقابت را برای رقیب خالی کردن،حتی به خاطر منافع دادن به رقیب، به نظر صحیح نمی رسد. شاید بهتر بود نگارندگان محترم، در مورد ایرادهایی که به استاندارد ملی 12977 دارند از همکار محترمشان که عضو کمیته تدوین استاندارد نیز بوده و نامشان درصفحه شروع آمده ،سوال می فرمودند. که به نظر نمی رسد دلیلی برای سوال کردن داشته اند.
شرکت کرمیت پارس
بررسی مشخصات فنی سقف تیرچه و بلوک با تیرچه کرمیت
چاپ شده در مجله شهریور و مهر 1392 سازمان نظام مهندسی
